Bruine vlekken op het blad van de steeneik.
- Leestijd: 4 min.
- 1356x
Soms krijgen we vragen over ziekte op de steeneik, Quercus ilex. Bijna in alle gevallen is de steeneik niet ziek. De steeneik is net als de meeste waardevolle bomen een boom waar meerdere organismen zich thuis voelen. Deze bewoners kan je geen ziekte noemen en het is ook zo dat de eik er geen last van heeft. Dit artikel behandelt enkele regelmatig voorkomende organismen en wat je er mee kan aanvangen. Wat galmijten, galmuggen en galwespen betreft komen bijna dezelfde organismen voor van op de zomereik, maar bij steeneik in mindere mate en in sommige gevallen enkel als de plaagdruk rondom de boom hoog is.
- Tom
- 1 oktober 2023
- (Laatst gewijzigd: 30 maart 2024)
Context
De verschijnselen hieronder beschreven komen van nature voor op de steeneik. In normale omstandigheden vallen ze niet op en storen ze niet. Als deze organismen in groten getale voorkomen heb je meestal 2 oorzaken:
- Structureel: er is een verandering rondom de plantplaats (bv: ophoging, aanleg terras, extra concurrentie, …)
- Samenloop van omstandigheden: (Bv: tijdstip van snoei dat samenvalt met bepaalde weersomstandigheden)
Bruine vlekken onderaan het blad van de steeneik:
Onderaan het blad van de steeneik kunnen zich in sommige omstandigheden bruine vlekken vormen. Deze vlekjes worden veroorzaakt door de galmijt (Aceria ilicis).
Er bestaan meerdere soorten galmijten en de meest voorkomende op Quercus ilex zijn: Aceria ilicis en Aceria quercina.
In sommigge gevallen, maar niet altijd treden roestvlekken op die ervoor zorgen dat de onderkant van het blad minder sierlijk is.
De galmijt is een microscopisch spinnetje, nauwelijks met het blote oog zichtbaar. 0,1 a 0,2 mm groot. Ze leggen eitjes onderaan in het bladmoes.
De reactie van het blad rondom de eitjes kan bij sommige soorten mooie effecten opleveren zoals rode bolletjes in bizarre vormen.
Bij steeneik heb je zowel de rode bolletjes als de roeste vlekjes.
Kleine droge puntjes op het blad van de steeneik
Naast galmijten bestaan er ook galwespjes en galmuggen. De esthetische impact is veel minder en in veel gevallen zijn ze nuttig in de strijd tegen bladluizen in de tuin.
Aroldiola Quercus en Arnoldiola libera (kleine droge puntjes op steeneik blad) zijn galmuggen.
Indrogende topjes en roze galletjes.
Komt vooral voor op moseik (Quercus cerris), de fraineteik (Quercus frainetto), de donseik (Quercus pubescens), de zomereik (Quercus robur) en ook de wintereik (Quercus petrea).
Bij de steeneik komt deze aantasting zelden voor. Net zoals Contarinia quercina (eikenbladgalmug), deze vormen ook mooie galletjes.
Bruine gangen in het blad en blaasjes in het bladvlies
Dit is het werk van nachtvlinders. Meestal de bescheiden steeneikmineermot ( Ectoedemia heringella ) Dit is een dwergmineermot die gangen maakt op het blad tussen het bladvlies. Ook de inheemse veelvraatvouwmot ( Phyllonorycter messaniella ) is aanwezig op de steeneik en maakt iets meer zichtbare bladschade.
Bladluis op steeneik
Net zoals op bijna alle loofbomen ontsnapt de steeneik ook hier niet aan. Toch heeft de steeneik er enkel last van in een bepaalde periode. Dit is vooral als de boom verse nieuwe scheutjes maakt (mei – juni) en dit samenvalt met de ideale weersomstandigheden.
Zwarte aanslag op het blad
Dit is een secundaire aantasting van een schimmel die zich ontwikkelt op zoete uitscheiding van de luisjes. Je voorkomt dit best door in het voorjaar een luisaantasting te vermijden. Ook dit kan nauwelijks kwaad. De boom zal deze bladeren afstoten en nieuwe vormen
Mieren op de stam en in de kruin van de steeneik
Mieren op de steeneik doen geen enkele schade. Het is wel een indicatie dat er zich hoogstwaarschijlijk luisjes bevinden in de kruin. Zoek vooral op de toppen en de onderkant van de jonge bladeren.
Oplossingen:
-Niks doen: de boom heeft er geen last van. Hou het in de gaten, de kans is groot dat het evenwicht volgend seizoen hersteld is.
-Snoei interventie: Als de periode het toelaat kan je eenvoudig kiezen om de scheuten weg te snoeien. In dat geval neem je het grootste deel van de aantasting weg samen met het snoeiafval.
-Bestrijding: Hoewel de meeste van deze organismen eenvoudig te bestrijden zijn, is het niet onze aanbeveling om dit te doen.
De steeneik heeft hier net als de zomereik nauwelijks last van.
Esthetisch kan het soms storen en als dat het geval is adviseren wij om bij dit soort aantastingen biologisch te gaan bestrijden.
Dit doe je best in het voorjaar aangezien de mijtjes pas actief worden bij temperaturen rond 20 graden.
Besluit
Heb je deze organismen op je steeneiken dan hoef je je geen zorgen te maken. Meestal komen ze niet in groten getale voor.
Je kan maatregelen nemen door een snoeibeurt toe te passen of door een biologische bestrijding toe te passen.
Voor alle duidelijkheid: galwespen, galmuggen en nachtvlinders zijn niet storend en geven geen overlast voor de mens. Luisjes komen meestal niet in die mate voor dat ze storend zijn. Staan de bomen dicht bij het terras dan kan je ze wegspuiten met water. Bladluizen op je boom bestrijden (espaliers.eu)
Het is belangrijk om ingrijpende bestrijdingsmiddelen te vermijden bij de steeneik. De Steeneik heeft een zeer rijk ondergronds bodemleven en de boom kan alle bovengrondse aanvallen aan als dit in evenwicht blijft.
Intressante verwante artikels: